Rynek usług logistycznych w Polsce, choć jeszcze młody, w ostatnich latach uległ sporym przeobrażeniom i znacznemu przyspieszeniu. Ma to związek ze stale rosnącym, w ostatnich dekadach, zapotrzebowaniem na tego typu usługi logistyczne.

Zmianie uległo podejście i konsumentów jak i producentów. Sam towar, jakkolwiek istotny, postrzegany jest już nie tylko przez pryzmat jakości i ceny, ale także poprzez szybkość i sposób dostawy. W związku z tym dotychczasowa filozofia polegająca na zarządzaniu i optymalizacji łańcucha dostaw, nadała nowy wymiar firmom z sektora logistycznego i wymusiła powstanie na rynku wyspecjalizowanych operatorów logistycznych typu 3 PL i wyżej, które oferują swoim klientom stałe poszerzanie wachlarza usług i wykonują je na coraz wyższym poziomie.

Operator logistyczny odgrywa coraz większą rolę w czasach zmiennej i płynnej dynamiki światowych łańcuchów dostaw staje się coraz poważniejszą, zwłaszcza, gdy coraz częściej producenci, handlowcy czy dystrybutorzy wolą koncentrować się stricte na własnej działalności, a obsługę przepływu towarów nadać i zlecić firmie z zewnątrz. Zweryfikowała to choćby pandemia, gdy spora cześć handlu przeniosła się do Internetu i pozostaje tam nadal. Stąd, ostatnimi laty, usługi świadczone przez sprawnych operatorów logistycznych, stały się niejako wymogiem ostatnich czasów i zarazem jednym ze współczesnych standardów, skutecznego biznesu dla szeregu jednostek gospodarczych wszelakich branż. Jednocześnie dotychczasowy operator logistyczny przestał kojarzyć się z synonimem transportu i składowania.

Obecnie praktycznie każdy operator logistyczny, by liczyć się na rynku konkurencji musi dysponować infrastrukturą magazynową, flotą pojazdów transportowych, specjalistyczną kadrą pracowników i całokształtem wiedzy i doświadczeń z tegoż zakresu, bez których sprawny przepływ towarów w łańcuchu dostaw byłby praktycznie niemożliwy.

Czym zajmuje się operator logistyczny

Jednym słowem operator logistyczny chcący spełnić wymagania współczesnego rynku musi być przedsiębiorstwem zajmującym się znacznie szerszym spektrum zadań aniżeli tylko przewóz i jego organizacja. Zakres jego zadań, ale też i kompetencji w dużej mierze uzależniony jest od potrzeb i rodzaju działalności klienta. Dlatego w obszarze działalności przedsiębiorstw zajmujących się obsługą logistyczną, można znaleźć szereg czynności i usług jak:

  • dbałość o przepływ informacji;

  • monitorowanie poziomu zapasów;

  • transport i składowanie;

  • udzielanie klientowi porad logistycznych;

  • kompletowanie zamówień;

  • pakowanie;

  • fulfillment;

  • obsługa zwrotów;

  • płynna obsługa zamówień w okresach wzmożonej sprzedaży (okres świąteczny);

  • przygotowywanie dokumentów wysyłkowych, prowadzenie dokumentów magazynowych, sporządzanie listów przewozowych i dokumentów celnych;

  • sporządzanie raportów sprzedaży;

  • organizowanie dostaw do odbiorców końcowych;

  • rozliczanie kosztów działań spedycyjnych na rzecz klienta.

Pod tym ostatnim z wymienionych zadań mieści się współpraca i obsługa sklepów internetowych. W ramach usługi fulfillment operator logistyczny przejmuje na siebie wszystkie procesy poczynając od organizacji transportu, magazynowanie i kontrolę jakości, aż po kompletowanie, pakowanie, wysyłkę i obsługę zwrotów włącznie.

Wraz z konkurencją na rynku operacji logistycznych zmienił się też typ operatorów logistycznych. Jeszcze do niedawna można było mówić o operatorach typu 3PL (3rd Party Logistics), jako ogniwie spełniającym wymogi współczesnego rynku i wypełniającym lukę w relacji klient – producent. W zakresie swoich usług operator logistyczny tego typu organizował: magazynowanie,  kompletację, transport, czy co-packing.

Obecnie standardem w usługach logistycznych stają się operatorzy typu 4PL (4th Party Logistics) i 5PL (5th Party Logistics).

Typy firm logistycznych

Operator logistyczny typu 4PL integruje łańcuchy dostaw klienta, wraz z planowaniem, koordynacją i kontrolą jego sieci dostaw. Funkcjonuje między klientem, a wszystkimi jego potencjalnymi i rzeczywistymi dostawcami usług logistycznych.

Z kolei operator logistyczny 5PL (5th Party Logistics) – jest najnowszym modelem usług w branży logistycznej. Oprócz standardowych działań z poziomu 4PL, operator logistyczny 5PL posiada w standardzie usługi mapowania i reengineeringu. Polegają one na dokonywaniu wizualizacji kompleksu działań i oceny strukturalizowania każdego procesu i podprocesów na danym etapie (mapowanie) i całkowitym przekształceniu procesów przedsiębiorstwa, w celu poprawy i wydajności jego funkcjonowania, poprzez wprowadzenie nowych technologii informacyjnych i systemów (reengineering) jak choćby WMS, które pozwalają na zmniejszenie nakładów oraz efektywniejsze wykorzystanie zasobów.

Ostatni z wymienionych – magazynowy system informatyczny (Warehouse Management System, WMS) – jest programem zarządzającym ruchem produktów w magazynach, służącym koordynowaniu prac magazynowych i usprawniający wszystkie procesy, które w magazynach zachodzą. Ma on niebagatelne znaczenie głównie dla operatorów logistycznych, obsługujących lub zamierzających obsługiwać każdego dnia w swoich magazynach i terminalach dużą liczbę niejednolitych przesyłek, pochodzących od wielu nadawców, a kierowanych do całego szeregu odbiorców.

Z obowiązku należy wspomnieć o operatorach typu 1PL (In-House Logistics) obsługujących jeden typ usług – z reguły jest to transport do klienta lub jak w przypadku 2PL (Second Party Logistics) realizujących usługi wewnątrz firmy, wraz z opcją integracji z innymi ogniwami łańcucha dostaw.