Czym jest Centrum Logistyczne?

Z czasem jednak zaczęto interesować się nią również i w innych, potencjalnych obszarach zarządzania, krok po kroku wyodrębniając: logistykę zaopatrzenia, produkcji, transportu, czy wreszcie samą gospodarką magazynową. Ale nadal postrzegano ją, jako sektor zajmujący się, co najwyżej przechowywaniem i wysyłką produktów.

Wraz z dynamicznie postępującą globalizacją nastąpił dalszy rozwój tej dziedziny jak i jej specjalności, z wyodrębnieniem logistyki wykraczającej poza obszary przedsiębiorstw i ewolucją nowych gałęzi obejmujących łańcuchy dostaw, a w dalszej konsekwencji i sieci dostaw. W końcu, logistyka rozwinęła się w autonomiczną dziedzinę zdolną do integracji wszystkich niezbędnych procesów, tak w jej zarządzaniu, jak w zapewnieniu całej niezbędnej infrastruktury logistycznej zdolnej realizować wszystkie stawiane jej zadania. A te są coraz większe.

Jak działają centra logistyki?

Współczesne centra logistyczne to wysoce wyspecjalizowane struktury gospodarcze, które nie tylko posiadają odpowiednie zaplecze, wyposażenie technologiczne i wykwalifikowaną kadrę, ale i koncentrują wiele podmiotów specjalizujących się w organizacji i realizacji usług logistycznych związanych z przyjmowaniem, magazynowaniem i wydawaniem towarów oraz wszelkimi usługami im towarzyszącymi, świadczonymi przez niezależne podmioty gospodarcze. Stanowią one punkty, w których jednocześnie zbiega się popyt i podaż usług logistycznych i transportowych.

Generalnie rolą nowoczesnego operatora logistycznego jest tworzenie warunków do sprawnego przepływu towarów, a wyróżnikiem: wielofunkcyjność (z szerokim zakresem świadczonych usług i realizowanych czynności); dostęp, do co najmniej, dwóch rodzajów transportu (np.: samochodowego, kolejowego, lotniczego, morskiego); otwarcie na wielu użytkowników; integracyjność (wyrażająca się tworzeniem korzystnych warunków dla współpracy różnych branż); wsparcie informatyczne wraz z najnowszymi technologiami komputerowymi i teleinformatycznymi włącznie.

Aby takie centrum mogło sprawnie działać, musi oferować znacznie więcej niż tylko przestrzeń magazynową. Tego typu firma winna posiadać zaawansowany system zarządzający magazynem (WMS – Warehouse Management System) – system informatyczny, mający na celu planowanie i efektywne zarządzanie ruchem produktów. Do tego na każdym etapie dokładnie rozpracowane procesy logistyczne.

Rodzaje centrów logistycznych

Centra logistyczne można sklasyfikować na kilka sposobów. Na przykład, ze względu na zasięg oddziaływania, ich wielkość, zakres pełnionych funkcji czy posiadaną infrastrukturę.

Zatem według pierwszego z wymienionych kryteriów możemy mówić o centrach logistycznych:

• międzynarodowych (o najbardziej rozbudowanych strukturach, najszerszym zasięgu i o szerokim zakresie usług, z bardzo dobrym systemem informatycznym);

• regionalnych (zwykle obejmujących swym działaniem dany region lub stanowiących ogniwo pośrednie w większym łańcuchu logistycznym, świadczące przy tym większość wymaganych usług z tego zakresu);

• lokalnych (przeważnie działają one, jako ogniwo końcowe większej sieci, z niepełnym zakresem usług logistycznych, często są zależne od wymagań kooperantów);

• branżowych (ograniczonych do obsługi wybranej, konkretnej branży, często jednego przedsiębiorstwa).

Z kolei, ze względu na funkcje i pełnione zadania, możemy centra logistyczne klasyfikować, jako:

• centra usługowe (w pełni kompleksowe ośrodki logistyczne, z zintegrowanymi, w pełni zautomatyzowanymi systemami logistycznymi, informatycznymi i dystrybucyjnymi);

• centra rozdzielania towarów (świadczące przede wszystkim usługi dystrybucyjne);

• centra przewozowe (zwykle stanowiące część jakiegoś większego przedsiębiorstwa, które organizują gromadzenie, przechowywanie i dystrybucję towarów);

• centra towarowe (swego rodzaju pośrednicy między różnymi środkami transportu: drogowym, lotniczym, kolejowym, żeglugowym).

Jakie funkcje pełni centrum logistyczne

W ogóle mówiąc o nowoczesnym centrum logistycznym warto wiedzieć, że przypisuje mu się trzy główne funkcje: stricte logistyczną, pomocniczą i dodatkową.

W kategorii pełnionych funkcji logistycznych takie centrum świadczy usługi magazynowe, nadzoruje stan towarów organizując zaopatrzenie, kompletuje, zarządza zamówieniami i ich kompleksową realizacją, przygotowuje towar do wysyłki i przesyła dalej, rozlicza koszty operacji spedycyjnych, służy doradztwem z zakresu logistyki.

W obszarze pomocniczym można mówić o obsłudze platform e-commerce i integracją platformy sklepu z systemem magazynowym danego operatora, monitorowaniem przesyłek, negocjowaniem taryf przesyłowych z przewoźnikami, obsługą reklamacji i zwrotów.

Wreszcie, w kategorii funkcji dodatkowych, wymienić wypada tzw. usługi niestandardowe, często charakterystyczne dla danej branży, jak: druki, pralnie czy prasowanie produktów, wymiarowanie, wieszakowanie, co-paking, składanie zestawów świątecznych, tworzenie pakietów towarowych kierowanych do sieci handlowych, przepakowywanie.

Rodzaje operatorów logistycznych

Na koniec warto krótko wspomnieć o rodzajach operatorów logistycznych. Wraz z konkurencją na rynku operacji logistycznych zmienił się i typ operatorów logistycznych. Jeszcze do niedawna można było mówić o operatorach typu 3PL (3rd Party Logistics), jako podstawowym, spełniającym wymogi współczesnego rynku operatorze. Obecnie można wyróżnić pięć typów operatorów, sklasyfikowanych w kategoriach 1PL do 5PL.

1PL (First Party Logistics) – z reguły są to firmy przewozowe realizujące dystrybucję produktów zleceniodawcy. Przeważnie dysponują własnym wyposażonym magazynem.

2PL (Second Party Logistics) – operator tego typu, obok usługi transportu, zajmuje się również magazynowaniem towaru i niewielkimi świadczeniami wewnątrz danej firmy. Dodatkowo organizuje flotę pojazdów i sprawny przepływ towaru wraz z opcją integracji z innymi ogniwami łańcucha dostaw. Zwykle działa na rynku wewnętrznym.

3PL (Third Party Logistics) – operatorzy logistyczni tego rodzaju zapewniają zaplecze techniczne oraz zajmują się zarządzaniem zasobami i organizacją zadań z ich składowaniem i transportem. Usługi dostosowują do potrzeb zleceniodawców.

4PL (Fourth Party Logistics) – ten typ operatora logistycznego integruje łańcuchy dostaw klienta, wraz z planowaniem koordynacją i kontrolą jego sieci dostaw, optymalizując cały łańcuch dostaw. Świadczy również usługi doradztwa w omawianym zakresie.

5PL (Fifth Party Logistics) – stanowi najnowszy model usług w branży logistycznej. Świadczy usługi typowe dla poziomu 3PL, posiada doświadczenie i technologie typowe 4PL, a ponadto specjalizuje się w optymalizacji złożonych procesów jak np. przepływy w handlu elektronicznym, w sposób kompleksowy zarządzając łańcuchami dostaw. Niejako w standardzie, operator 5PL, posiada usługę mapowania i reengineeringu. Dysponuje nowoczesnymi, w pełni wyposażonymi, najwyższej klasy magazynami składowania.